تغذیه در دوران بارداری | در دوران بارداری چی بخوریم چی نخوریم؟

تغذیه در دوران بارداری یکی از مهم‌ترین مسائلی است که هر خانم بارداری به آن توجهی ویژه دارد و به‌خاطر متفاوت بودن اظهار نظرها و توصیه‌های غذایی برای این دوران، اکثرا دچار سرگردانی می‌شوند. احتمالا شما هم شنیده باشید که اگر میوه خاصی را در دوران بارداری بخورید، بچه شما زیبا می‌شود یا مثلا اگر خوراکی‌هایی با طبع گرم بخورید، بچه پسر می‌شود. در این مطلب از سایت کترینگ هفت و نیم قصد داریم یکبار برای همیشه هر آن چه لازم است در این‌باره بدانید را به‌صورت علمی توضیح دهیم تا درباره این موضوع مهم اطلاعات صحیح داشته باشید. با ما باشید تا موضوع تغذیه در دوران بارداری را کامل بررسی کنیم و به سوال در دوران بارداری چی بخوریم جواب دهیم.

چرا تغذیه در دوران بارداری مهم است؟

تغذیه مناسب در دوران بارداری نه‌تنها برای مادر بلکه برای رشد جنین و تکامل مناسب وی نیز بسیار مهم است. هر هفته که از آغاز بارداری می‌گذرد، جنین نسبت به قبل رشد بیش‌تری پیدا می‌کند و به مواد غذایی جدیدتری نیاز دارد؛ برای همین باید یک برنامه غذایی متناسب با مراحل رشد جنین وجود داشته باشد تا نیازهای جنین به مواد غذایی مختلف در طول 9 ماه کامل برآورده شود. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که در دوران بارداری تنها منبع تغذیه و انرژی جنین، بدن مادرش است و اگر تغذیه بارداری در این دوران مناسب نباشد، جنین رشد مناسبی نخواهد داشت.

یک‌ سری باید و نباید درباره تغذیه در دوران بارداری وجود دارد که هر خانمی که به سلامت خودش و کودک درون شکمش اهمیت می‌دهد، باید آن‌ها را رعایت کند. همچنین داشتن یک برنامه مناسب تغذیه در بارداری به کاهش عوارض بارداری مثل استفراغ و شکم درد کمک می‌کند؛ به همین دلیل اگر برنامه غذایی مادر در این دوران مناسب باشد، دوران بارداری او ساده‌تر و سالم‌تر سپری می‌شود. اما فقط سلامت مادر و فرزند، انگیزه‌ی داشتن بهترین تغذیه در دوران بارداری نیستند. بسیاری از خانم‌ها دوست دارند بدانند که مثلا تغذیه ماه اول بارداری چه باید باشد تا فرزندشان زیباتر شود. با مجموع این دلایل، تغذیه در هر یک از ماه‌های بارداری بسیار اهمیت دارد.

 

بهترین رژیم بارداری چه ویژگی‌هایی دارد؟

مهم‌ترین ویژگی که بهترین تغذیه در دوران بارداری دارد، وجود مواد غذایی سالم در برنامه غذایی مادر است. داشتن یک رژیم غذایی سالم با میزان کالری مناسب و مواد معدنی موردنیاز، یکی از نشانه‌های مناسب بودن تغذیه در دوران بارداری محسوب می‌شود. نکته اولی که باید در تغذیه خود در دوران بارداری به آن توجه داشته باشید این است که رژیم غذایی شما باید شامل حدود 300 کالری اضافی در طول روز باشد. برای این که بتوانید این نکته و دیگر نکات مثل مصرف سبزیجات و مواد مغذی سالم در رژیم بارداری را رعایت کنید، بهترین کار این است که یک جدول برنامه غذایی برای خود تهیه کنید.

در بخش بعدی ما جدولی برای شما تهیه کرده‌ایم، اما پیش از آن که به این جدول بپردازیم لازم است توضیح دهیم که شما زمانی یک تغذیه سالم در دوران بارداری خواهید داشت که برنامه غذایی‌تان شامل ریزمغذی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد. به همین دلیل اگر در دوران باردای پرخور شده‌اید یا حس می‌کنید به‌صورت غیرطبیعی به خوردن مواد غذایی جدید علاقه‌مند شده‌اید اصلا نگران نباشید؛ زیرا این نشانه‌ها طبیعی هستند، ولی باید کنترل‌شده باشند. در کل حواستان باشد که تغذیه سالم در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد و به شما کمک می‌کند این دوران را با سلامتی کامل بگذرانید. 

جدول برنامه غذایی بارداری

بسیاری از متخصصان تغذیه هستند که برنامه‌های غذایی متفاوتی برای تغذیه در دوران بارداری تنظیم می‌کنند و به شما تحویل می‌دهند. این برنامه‌های غذایی ممکن است هفتگی یا ماهانه باشند. مهم‌ترین نکته درباره همه این برنامه‌های غذایی این است که شامل میان وعده سالم بوده و تمام املاح معدنی، انواع پروتئین‌ها و ویتامین‌ها را در خود داشته باشند. یک برنامه غذایی پیشنهادی ماهانه را در این‌جا آورده‌ایم که می‌توانید با استفاده از آن تغذیه در دوران بارداری خود را برنامه‌ریزی کنید. 

ماه بارداری	توصیه غذایی ماهانه
ماه اول بارداری	مصرف مکمل‌های اسید فولیک، ویتامین‌های مختلف، مواد غذایی سالم و رعایت مقدار کالری لازم در طول روز
ماه دوم بارداری	مصرف مواد غذایی سرشار از آهن، کلسیم و انواع ویتامین و همچنین آغاز به مصرف مکمل‌های دارویی و خوردن چند ریزوعده در طول روز
ماه سوم بارداری	ادامه مصرف آهن، کلسیم و انواع ویتامین مانند ماه دوم و اضافه کردن میان‌وعده‌های کامل و مصرف آب به مقدار کافی
ماه چهارم بارداری	مصرف مواد غذایی دارای پروتئین زیاد مثل ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات و اضافه کردن مواد دارای اسید فولیک، مکمل دارویی کلسیم و ویتامین‌ها
ماه پنجم بارداری	اضافه کردن مواد غذایی دارای امگا 3، فیبر و آنتی‌اکسیدان به برنامه غذایی و کم کردن مقدار نمک روزانه
ماه ششم بارداری	مصرف مکمل‌های دارویی انواع ویتامین و کلسیم و اضافه کردن مواد غذایی باارزش به میان‌وعده‌ها و حذف نمک از رژیم غذایی
ماه هفتم بارداری	حفظ مصرف مکمل‌های دارویی کلسیم و انواع ویتامین و غذاهای شامل امگا 3، افزایش مصرف مقدار آب روزانه
ماه هشتم بارداری	افزایش مصرف تخم‌مرغ، ماهی و مرغ و حفظ مصرف انواع مکمل دارویی شامل کلسیم و انواع ویتامین‌ها
ماه نهم بارداری	حفظ مصرف مواد غذایی دارای امگا 3، فیبر و اسید فولیک و تنوع در میان وعده‌ها و وعده‌های غذایی اصلی

تغذیه سالم در دوران بارداری شامل چه می‌شود؟

با مشاهده جدول برنامه غذایی که در قسمت قبل توضیح دادیم، احتمالا متوجه شده‌اید که تغذیه در دوران بارداری باید شامل چه نوع مواد غذایی باشد تا بتوان آن را سالم دانست. با این حال اگر هنوز این سوال در ذهن شما وجود دارد که برای زن باردار چی خوبه در ادامه به‌صورت خلاصه تغذیه سالم برای بارداری را آورده‌ایم تا سوالات شما پاسخ داده شود. 

مواد مغذی

یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری باید شامل مواد ریز و درشت مغذی باشد؛ به همین دلیل است که در هر تغذیه در دوران بارداری انواع غذای سالم و رژیمی وجود دارد تا بتواند ریزمغذی‌ها و درشت مغذی‌های مورد نیاز زن باردار را تامین کند. 

کالری روزانه

گفتیم که در دوران بارداری لازم است که میزان کالری دریافتی روزانه خود را 300 الی 350 کالری افزایش دهید. برای کسب این مقدار کالری لازم است که در سبد غذایی شما در دوران بارداری انواع مواد غذایی مثل سیب‌زمینی، برنج، ماکارونی، لبنیات، انواع نان سبوس و گندم و شیر وجود داشته باشد. 

پروتئین به مقدار کافی

برای این که بتوانید به‌صورت اصولی مقدار پروتئین مورد نیاز خود را در دوران بارداری تامین کنید، بهتر است با مشورت با دکتر تغذیه خود، مکمل‌های غذایی شامل پروتئین را خریداری و مصرف کنید. با این حال میوه‌ها و مواد غذایی مختلفی هستند که می‌توانند به شما در دریافت پروتئین روزانه کمک کنند. 

منابع سرشار از پروتئین که باید در برنامه تغذیه در دوران بارداری شما وجود داشته باشند شامل گوشت گوساله بدون چربی، ماهی سالمون، آجیل، سینه مرغ، پنیر، انواع لوبیا و کره بادام زمینی هستند. سعی کنید مصرف کره بادام زمینی را به صبحانه موکول کنید تا در ابتدای روز، پروتئین و کالری زیادی به شما برسد و بتوانید فعالیت‌های روزانه خود را شروع کنید. 

کلسیم 

اگر بار دیگر به جدول برنامه غذایی ماهانه بارداری که در بخش‌ قبل برای شما نوشتیم، نگاهی بیندازید متوجه خواهید شد که کلسیم و مکمل‌های دارویی شامل کلسیم در برنامه غذایی اکثر ماه‌های بارداری وجود دارد، به همین سبب در برنامه تغذیه برای دوران بارداری شما باید حتما مواد غذایی سرشار از کلسیم مثل شیر، پنیر، ماست، سبزیجات تازه و ماهی دریایی (نه ماهی پرورشی) وجود داشته باشد. 

اسید فولیک 

مصرف اسید فولیک در دوران بارداری به حفظ تعادل عصبی شما کمک بسیار زیادی می‌کند، بنابراین وجود آن در برنامه تغذیه در دوران بارداری بسیار ضروری است. مواد غذایی مختلفی که شامل اسید فولیک هستند، عبارتند از آجیل، لوبیا و عدس، تخم‌مرغ، کره بادام زمینی و سبزیجات تازه. 

تغذیه بارداری و تعیین جنسیت فرزند

یکی از فواید تغذیه سالم در بارداری این است که به شما کمک می‌کند تا جنسیت کودک را تا حدی تحت کنترل خود درآورید. یعنی اگر دوست دارید فرزند شما پسر یا دختر باشد، می‌توانید از مواد غذایی ویژه‌ای استفاده کنید تا در نهایت جنسیت فرزند شما احتمالا آن چیزی شود که در نظر دارید. البته شاید این موضوع بیش‌تر به خرافه شبیه باشد، ولی مطالعات جدید نشان داده‌اند که برنامه تغذیه در دوران بارداری مادر و در دوران پیش از بارداری می‌تواند احتمال پسر بودن یا دختر بودن فرزند را بسته به نوع تغذیه بالا ببرد، ولی نه به‌صورت قطعی؛ پس می‌توان شانس خود را امتحان کرد. 

تغذیه برای پسردار شدن

اگر تمایل دارید احتمال پسر شدن فرزند خود را بالا ببرید، باید در برنامه تغذیه در دوران بارداری و پیش از بارداری خود از مواد خوراکی قلیایی بیش‌تر مصرف کنید. این مواد شامل میوه‌ها و سبزیجات، غذاهای حاوی پتاسیم مثل موز و انواع آجیل هستند. یک ممنوعیت غذایی نیز برای پسردار شدن وجود دارد و آن هم خوردن لبنیات است. 

تغذیه برای دختردار شدن

مطالعات نشان داده که اگر در دوران بارداری از غذاهای دریایی، بادام، کلم بروکلی، محصولات لبنی مختلف، انجیر، اسفناج، سیب و بادام هندی استفاده کنید، شانس دختر شدن فرزندتان افزایش پیدا می‌کند. 

در دوران بارداری چه بخوریم تا فرزندمان زیبا شود؟

یکی دیگر از دغدغه‌های خانم‌های باردار در دوران بارداری این است که تغذیه در دوران بارداری برای زیبایی جنین باید چه باشد. راه‌حل این موضوع نیز تا حد زیادی در برنامه تغذیه در دوران بارداری نهفته است. هر چند نمی‌توان به‌طور قطع درباره این موضوع نظر داد، ولی مطالعات نشان داده است که خوردن بعضی از مواد غذایی در دوران بارداری باعث زیباتر شدن فرزند شما می‌شود. بخش اصلی این قضیه وابسته به ژنتیک شماست، ولی خوردن مواد غذایی مناسب نیز بی‌تاثیر نیست. تعدادی از این مواد غذایی را در ادامه آورده‌ایم.

• شیر زعفرانی: تحقیقات نشان داده‌اند که خوردن شیر زعفرانی به‌اندازه کافی و زیر نظر پزشک تغذیه، به زیباتر شدن کودک کمک می‌کند.
• شیر نارگیل: ابتدا مطمئن شوید که دیابت ندارید، سپس از شیر نارگیل در دوران بارداری تغذیه کنید تا روی زیباتر شدن فرزندتان تاثیر بگذارد.
• شیر: سعی کنید روزانه به‌صورت مرتب شیر بخورید. بعضی تحقیقات نشان داده است که مصرف روزانه شیر روی زیبایی فرزند شما تاثیرگذار است. 
• بادام و گردو: خوردن بادام و گردو در دوران بارداری توصیه‌ای است که از قدیم برای زیباتر شدن فرزندان به مادران باردار گفته می‌شده و تا حد زیادی تاثیر دارد.
• پرتقال: پرتقال به‌ دلیل این که منبع سرشاری از ویتامین c است، می‌تواند روی زیباتر شدن فرزند شما تاثیر بگذارد. 

ممنوعیات تغذیه در بارداری

تا این‌جا هر توصیه‌ای که درباره برنامه تغذیه در دوران بارداری ارائه شد مربوط به این بود که در این دوران چه برنامه غذایی داشته باشید و بهتر است چه مواد غذایی‌ای را بخورید. اما یادتان باشد بخش مهمی از تغذیه در دوران بارداری هم مربوط به این است که چه مواد غذایی یا نوشیدنی‌ای خورده نشود؛ زیرا خوردن هر کدام از این موارد ممنوعه، ممکن است عواقب خطرناکی برای سلامتی مادر و جنین داشته باشد. در ادامه لیستی از مواد غذایی ممنوعه در دوران بارداری را آورده‌ایم که باید حتما به آن‌ها توجه کنید. 

نوشیدنی‌های ممنوع

خوردن نوشیدنی‌هایی که کافئین دارند در دوران بارداری مانع رشد کافی جنین و حتی در مواردی باعث سقط می‌شوند، به‌خصوص مصرف بیش از حد مجاز آن‌ها، به همین دلیل در دوران بارداری نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل قهوه و چای کمتر مصرف کنید. همچنین خوردن نوشابه و الکل در این دوران ممنوع است، زیرا باعث آسیب رسیدن به جنین می‌شود.

مواد غذایی ممنوع

علاوه بر نوشیدنی، مواد غذایی مختلفی وجود دارند که خوردن آن‌ها در دوران بارداری ممنوع است. یکی از این مواد غذایی تخم‌مرغ خام است. همچنین گوشتی که به اندازه کافی پخته نشده، به دلیل این که ممکن است حاوی انگل باشد، یکی از خوراکی‌های ممنوع در دوران بارداری محسوب می‌شود. ماهی‌های بزرگ نیز به خاطر این که مقدار زیادی جیوه دارند، جزء مواد خوراکی ممنوع هستند. علاوه‌ بر این زیاده‌روی در خوردن گوشت قرمز نیز یکی از موارد ممنوعه در تغذیه در دوران بارداری است. 

غذای فرآوری‌شده

سعی کنید به هیچ وجه در دوران بارداری از مواد خوراکی فرآوری‌شده مختلف، مصرف نکنید. این مواد هیچ ارزش غذایی ندارد و تنها باعث احساس سیری کاذب می‌شوند. همچنین مواد شیمیایی و نگهدارنده‌ای که در آن‌ها استفاده می‌شود برای سلامت مادر و جنین به شدت آسیب‌زا هستند. 

میوه‌های ممنوعه

شاید برای شما عجیب باشد اگر ببینید که نام بعضی میوه‌ها نیز در لیست مواد ممنوعه در برنامه تغذیه در دوران بارداری قرار دارد، زیرا همیشه به ما گفته‌اند که میوه‌ها مضر نیستند. با این حال بعضی از میوه‌ها هستند که خوردن آن‌ها در دوران بارداری ممکن است باعث آسیب به مادر و جنین شود. این میوه‌ها شامل آناناس، تمر هندی، پاپایا (میوه‌ای نادر که باعث آسیب به دهانه رحم زن‌ها می‌شود)، هندوانه، توت‌های منجمد و کنسرو گوجه فرنگی هستند.

سخن پایانی

در این مطلب از کترینگ هفت و نیم، بهترین تهیه غذا در غرب تهران، سعی کردیم هر آن چه را که لازم است درباره تغذیه در دوران بارداری بدانید، به شما توضیح دهیم. به همین دلیل ابتدا ضرورت داشتن یک تغذیه سالم در دوران بارداری را بررسی کردیم، سپس توضیح دادیم که در هر ماه از بارداری چه مواد غذایی باید به بدن مادر برسد. در نهایت نیز دو موضوع جذاب چه بخوریم تا جنسیت فرزندمان تعیین شود و برای زیبا شدن جنین از چه موادی تغذیه کنیم را مورد بررسی قرار دادیم. برای این که در دوران بارداری همه ویتامین‌های مورد نیاز بدن شما تامین شود، باید همه ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌های لازم در رژیم غذایی‌تان گنجانده شود. در پایان امیدواریم مطالبی که توضیح داده شد برای شما مفید باشد و بتوانید برنامه تغذیه دوران بارداری کامل و سالمی داشته باشید. 

برای ثبت دیدگاه خود لازم است که وارد حساب کاربری خود شوید.