نکاتی مهم درباره تغذیه کودکان

تغذیه کودکان از مسائل قابل‌توجه و موثر در سلامت و رشد آن‌هاست، زیرا تغذیه سالم برای کودکان می‌تواند تضمین‌کننده سلامت جسمی و ذهنی آن‌ها باشد. در واقع تغذیه سالم به معنای مصرف مواد غذایی و تامین انرژی مورد نیاز بدن از آن‌ها برای رشد، توسعه و حفظ سلامتی بدن است که شامل مصرف مواد غذایی به‌طور مناسب و درست از گروه‌های مختلف مانند میوه‌ها، سبزیجات، مواد پروتئینی، غلات، لبنیات و چربی‌های سالم می‌شود. بحث تغذیه برای تمامی گروه‌های سنی از مواردی است که همیشه  باید موردتوجه  قرار گیرد تا وضعیت سلامت مطلوبی داشته باشیم. صدالبته اهمیت این مسئله در سال‌های اولیه زندگی که بدن انسان در حال رشد و شکل‌گیری است، بیشتر و پررنگ‌تر می‌شود.

تغذیه کودکان از سوالات و دغدغه‌های همیشگی والدین مخصوصا مادران است که چطور می‌توانند با تامین غذای سالم برای کودکان‌شان سلامت آن‌ها را تضمین کنند؟ از این رو تصمیم گرفتیم در این مقاله از کترینگ هفت‌ونیم سراغ تغذیه کودکان که جمعیت قابل‌‌توجه و آیندگان این سرزمین هستند برویم.

اهمیت تغذیه سالم برای رشد کودکان

دوره رشد کودکان یک دوره حیاتی است که نیازمند توجه ویژه در زمینه تغذیه، فعالیت‌های بدنی و مراقبت از سلامتی است تا کودکان بتوانند رشد فیزیکی و ذهنی خوبی داشته باشند. در این دوره، بدن کودک در حال تغییر است و این فرایند تا زمانی که کودک به سن بلوغ برسد ادامه دارد. در حقیقت کودکان در حال تغییرات فیزیولوژیک و رشد ذهنی هستند و نیاز به انرژی و مواد غذایی خاص خود را دارند. در این راستا والدین باید به فراهم کردن غذا و میان وعده سالم در تغذیه کودکان اهمیت دهند تا کودکانی سالم داشته باشند.

نقش مواد مغذی در تغذیه کودکان

خیلی از ما سوالات زیادی درباره‌ی مصرف مواد غذایی برای خودمان و کودکان داریم، مثل این که برای تقویت حافظه چه بخوریم؟ پس به سراغ معرفی مواد مغذی در تغذیه کودکان می‌رویم! 

مغز کودکان  به سرعت در حال رشد است و به یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی نیاز دارند تا به آن‌ها در پردازش دنیای اطراف‌شان کمک کند. عدم مصرف مواد مغذی مناسب در تغذیه کودکان، ممکن است در کسب مهارت‌های مربوط به حفظ تمرکز اختلال ایجاد کند که این مسئله با افزایش سن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در نقطه مقابل، مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی در تغذیه مناسب برای کودکان عملکردهای شناختی و حافظه را بهبود می‌بخشد، در حالی که غذاهای فرآوری‌شده از جمله قند مصنوعی، رنگ‌ها و سایر افزودنی‌های مصنوعی، می‌توانند بر عملکرد مغز کودک تاثیر منفی بگذارند.

مواد مغذی کلیدی برای عملکرد بهتر مغز

• اسیدهای چرب امگا 3
• ویتامین B
• آهن
• ید
• آنتی‌اکسیدان‌ها

اسیدهای چرب امگا 3

این گروه از مواد مغذی در تغذیه کودکان به‌طور خاص برای رشد و تکامل مغز و چشم ضروری هستند. از منابع غنی امگا 3 می‌توان به ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، قزل‌آلا، گردو و تخم کتان اشاره کرد. امگا 3 به بهبود حافظه، تمرکز و یادگیری در کودکان نیز کمک می‌کند و مصرف آن فرآیند یادگیری را برای کودکان محصل تسهیل می‌کند.

ویتامین B

ویتامین‌های گروه B مجموعه‌ای از 8 ویتامین محلول در آب هستند که نقش‌های حیاتی در بدن ایفا می‌کنند. ویتامین‌های B1، B2، B3 و B5 در تولید انرژی از غذا نقش دارند. ویتامین‌های B1، B2، B6 و B12 برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری هستند. همچنین ویتامین‌های B9 (فولات) و B12 برای رشد و تکامل سلول‌ها و بافت‌ها ضروری هستند. ویتامین B12 نیز برای تولید گلبول‌های قرمز خون مورد نیاز است و برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن هم ویتامین‌های B6 و B12 اهمیت دارند. 

منابع ویتامین‌های گروه B:

• گوشت، مرغ، ماهی
• تخم‌مرغ
• لبنیات
• سبزیجات برگ سبز
• حبوبات
• آجیل و دانه‌ها
• غلات غنی‌شده

آهن

آهن یک ماده معدنی ضروری محسوب می‌شود که برای عملکرد درست بسیاری از بخش‌های بدن از جمله اکسیژن‌رسانی، رشد و تکامل، عملکرد سیستم‌ ایمنی و تولید انرژی مورد نیاز است. کمبود آهن در تغذیه کودکان می‌تواند منجر به خستگی، ضعف، رنگ‌پریدگی، مشکلات تنفسی، سردرد، سرگیجه، بی‌اشتهایی و کاهش تمرکز و یادگیری شود. همچنین کمبود آهن می‌تواند رشد و تکامل جسمی و شناختی کودک را به تاخیر بیندازد و مشکلات رفتاری ایجاد کند.

نکاتی برای افزایش دریافت آهن در کودکان:

• به‌طور منظم غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، اسفناج، جگر، قلوه، حبوباتی مثل عدس، خرما، انجیر، زردآلو و تخمه کدو را در رژیم غذایی کودک خود بگنجانید.
• غذاهای حاوی آهن را با غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات، توت فرنگی، فلفل دلمه‌ای و گوجه‌فرنگی ترکیب کنید.
• از غلات غنی‌شده با آهن استفاده کنید.
• در صورت نیاز، از مکمل های آهن تحت نظر پزشک استفاده کنید.

ید

ید یکی دیگر از مواد معدنی ضروری برای سلامتی انسان است. از جمله موارد نقش‌آفرینی این ماده می‌توان به عملکرد غده تیروئید، رشد و تکامل، بهره هوشی و پیشگیری از گواتر اشاره کرد. نیاز به ید در کودکان بر اساس سن، جنس و وضعیت سلامتی آن‌ها متفاوت است.

نکاتی برای افزایش دریافت ید در تغذیه کودکان:

از نمک یددار در پخت‌وپز استفاده کنید.
به‌طور منظم غذاهای دریایی را در رژیم غذایی کودک قرار دهید.

آنتی‌اکسیدان‌ها

آنتی‌اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. رادیکال‌های آزاد در واقع مولکول‌های ناپایدار موجود در مواردی مثل دود سیگار، اشعه UV و آلودگی هوا هستند که می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند و منجر به بیماری شوند. در این میان آنتی‌اکسیدان‌ها به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند و می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و آلزایمر را در بزرگسالی کاهش دهند. مصرف آنتی‌اکسیدان در افراد ساکن در کلان‌شهرها و نواحی آلوده اهمیت بیشتری هم دارد. 

منابع آنتی‌اکسیدان‌ها:

• میوه‌ها: توت‌ها، مرکبات، سیب، انگور، هلو و زردآلو
• سبزیجات: گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، اسفناج، کلم بروکلی، هویج و کدو تنبل
• آجیل و دانه‌ها: بادام، گردو، بادام زمینی، تخمه آفتابگردان و تخمه کدو
• حبوبات: عدس، لوبیا، نخود و سویا
• چای سبز و قهوه

تغذیه سالم برای کودکان

در بخش‌های قبلی مقاله در مورد مواد مغذی در تغذیه کودکان گفتیم و با آن‌ها آشنا شدیم. تغذیه سالم برای رشد کودکان به معنای گنجاندن و استفاده از مواد مغذی در رژیم غذایی کودکان و همچنین کمترین میزان مصرف مواد ناسالم مانند چربی اضافی، قند و نمک است. در واقع داشتن تغذیه سالم کودکان امری زمان‌بر است که از بدو تولد غذا می‌شود و نیاز به توجه و رسیدگی مداوم دارد تا به عادت غذایی کودک تبدیل شود.

اصول تغذیه سالم برای کودکان

اصول تغذیه سالم برای رشد کودکان به معنای چگونگی و میزان مصرف مواد مغذی در تغذیه کودکان است.

این اصولی که باید رعایت شود عبارت‌اند از:

• تنوع
• تعادل
• تناسب
• میزان مناسب

تنوع

تنوع در تغذیه کودکان به معنای مصرف طیف وسیعی از موادغذایی از تمام گروه‌های غذایی در طول روز و هفته است. این تنوع به منظور دریافت تمام مواد مغذی ضروری برای رشد و تکامل کودک در مقادیر مناسب و مورد نیاز است. ایجاد تنوع در تغذیه کودکان باعث  ایجاد علاقه به مصرف مواد غذایی سالم در آن‌ها می‌شود. تنوع در وعده‌های غذایی کودکان در خانه و مدرسه، می‌تواند شامل تنوع در رنگ، شکل و و نحوه آماده‌‎سازی مواد غذایی باشد.

میوه‌های متنوع، لقمه برای مدرسه در شکل‌های متنوع و جذاب، کیک و کوکی‌های خانگی می‌توانند وعده‌های غذایی سالمی باشند که در دراز مدت مصرف غذای سالم برای کودکان را به عادتی جذاب تبدیل می‌کنند. 

تعادل

توزیع صحیح میزان مصرف انواع غذای سالم برای کودکان در رژیم غذایی به نحوی که نیازهای بدن تامین شود، به معنای تعادل در اصول تغذیه کودکان است. به عبارتی دیگر تعادل در تغذیه یعنی توزیع متناسب و مناسب انواع مختلف مواد غذایی شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌ها و محصولات لبنی در رژیم غذایی. اگر می‌خواهید در تغذیه کودکان تعادل برقرار کنید، باید غذاهای مختلف به نسبت مناسب به آن‌ها بدهید و هیچ یک از گروه‌های مواد غذایی به تنهایی مصرف یا کم خورده نشود. این تنوع و توازن در مصرف مواد غذایی، باعث اطمینان از دریافت تمامی مواد غذایی مورد نیاز بدن می‌شود و به رشد سالم کودک کمک می‌کند.

تناسب

تناسب در تغذیه کودکان به معنای توازن و هماهنگی میان مواد مختلف غذایی است که در رژیم غذایی آن‌ها وجود دارد. اهمیت تغذیه کودک در سنین رشد بسیار بالاست و باید تناسب در آن رعایت شود، یعنی تمامی مواد غذایی مورد نیاز بدن به نسبت مناسب و منظم مصرف شوند تا به رشد و حفظ سلامت کودک کمک کند و هیچ گروهی از مواد غذایی به صورت ناقص یا بیش از حد مصرف نشود. این توازن و هماهنگی در مصرف مواد غذایی باعث حفظ سلامتی بدن، افزایش انرژی و پیشگیری از بروز مشکلات سلامتی در کودکان می‌شود.

میزان مناسب

مصرف میزان مناسب مواد غذایی، بر اساس نیازهای بدن و فعالیت‌های روزمره‌ی کودکان است. همچنین میزان مناسب مواد غذایی در تغذیه کودکان می‌تواند وابسته به ویژگی‌ها و خصوصیات منحصربه‌فرد کودک نیز باشد. اگر کودک دچار اضافه وزن یا کاهش وزن باشد یا بیماری و شرایط خاصی داشته باشد، باید از رژیم خاص و مورد تایید پزشک متخصص استفاده کند.

راهکارهای ایجاد علاقه در کودکان به تغذیه سالم

تا به این‌جای مقاله با توجه به دانسته‌های خودتان و مطالبی که ما به آن‌ها اضافه کردیم، متوجه میزان اهمیت تغذیه در سلامت کودکان شده‌اید، اما تا زمانی که این آگاهی عملی نشود همچنان هدفی که در سر داریم به انجام نرسیده است. تمامی والدین نهایت تلاش خودشان را برای فراهم کردن مواد غذایی سالم و تهیه وعده‌های غذایی باکیفیت در خانه یا  انتخاب برای بهترین غذای مدرسه کودکان می‌کنند، اما متاسفانه علی‌رغم این موضوع، همچنان تمایل نداشتن کودکان به خوردن غذای سالم برای خیلی از والدین چالش‌برانگیز است، بنابراین تصمیم گرفتیم چند راهکار برای ایجاد علاقه کودکان به غذای سالم به شما پیشنهاد کنیم.

الگویی درست برای تغذیه کودکان

به عنوان والدین، الگویی خوب برای کودکان باشید و خودتان الگویی درست از تغذیه را نشان دهید. با مصرف مواد غذایی سالم و تنوع در رژیم غذایی خود، کودکان را به مصرف مواد غذایی سالم تشویق کنید. کودک شما تمامی رفتارهای‌تان را الگوبرداری می‌کند، عادات غذایی شما نیز از این قضیه مستثنا نیست. در واقع شما نمی‌توانید با عادات غذایی غلط و نادرست، فرزندانی با تغذیه سالم تربیت کنید و اهمیت تغذیه کودکان را به آن‌ها یاد بدهید.

مشارکت در تهیه غذا

برای تشویق کردن بچه‌ها به خوردن غذای سالم، می‌توانید کودکان را درگیر فرآیند تهیه غذا کنید. به این منظور، وظایف کوچک و متناسب با توانایی‌های‌شان را به آن‌ها بسپارید و تهیه وعده غذایی را به یک بازی گروهی تبدیل کنید. چشیدن نتیجه بازی، می‌تواند مرحله نهایی و جذاب این بازی باشد. 

اهمیت به ظاهر غذا

اگر به اهمیت تغذیه اطفال و کودکان پی برده‌اید، باید این را هم بدانید که ظاهر جذاب و رنگارنگ غذاها می‌تواند جذابیت غذا را برای بچه‌ها به طرز چشمگیری افزایش دهد. با تزئین غذاها به شکل‌های مختلف و جذاب و استفاده از سبزیجات تازه، متنوع و رنگارنگ، می‌توانید انواع غذاهای سالم را برای کودکان درست کنید و علاقه آن‌ها به مصرف این غذاها را بیشتر کنید. 

صحبت با کودکان در مورد تغذیه

با توجه به سن و میزان درک کودک درباره‌ی اهمیت خوردن خوراکی‌های مفید و غذای سالم و ناسالم برای کودکان در سن رشد، با آن‌ها صحبت کنید. از تاثیرات مصرف غذای سالم بگویید یا کتاب‌هایی با این مضمون در اختیارشان بگذارید که با زبانی روان و ساده از اهمیت تغذیه کودک در سنین رشد می‌گویند.

سخن پایانی

با اجرای راهکارهایی که در این مطلب توضیح دادیم، جست‌وجوی بیشتر در اینترنت و صد البته به‌کارگیری خلاقیت خودتان در مورد تهیه غذا، می‌توانید علاقه کودکان به تغذیه سالم را افزایش دهید و آن‌ها را به مصرف مواد غذایی سالم و تنوع در رژیم غذایی تشویق کنید. گروه غذایی هفت‌ونیم تغذیه سالم و باکیفیت را راه داشتن جامعه سالم می‌داند.  هدف ما ارائه خدمات تهیه غذا در قالب کترینگ با بهترین کیفیت برای تمامی افراد جامعه است. ما برای تحقق این هدف و رسالت اجتماعی، علاوه بر ارائه غذای سالم و باکیفیت، برای یادآوری اهمیت تغذیه کودکان و تمامی گروه‌ها به انتشار محتوای آگاهی‌بخش در سایت می‌پردازیم. در صورت علاقه به مقاله‌ای که خوانید و کنجکاوی بیشتر، مقالات مشابهی در بخش وبلاگ در انتظار نگاه شما هستند.

برای ثبت دیدگاه خود لازم است که وارد حساب کاربری خود شوید.